Zaburzenia seksualne

Psychogenne zaburzenia seksualne to problemy z funkcjonowaniem seksualnym, które wynikają głównie z czynników psychologicznych, a nie z przyczyn fizjologicznych. Te zaburzenia mogą wpływać na pożądanie, pobudzenie, orgazm i satysfakcję seksualną, powodując znaczne trudności w relacjach intymnych i ogólnej jakości życia. Psychogenne zaburzenia seksualne często wiążą się z lękiem, stresem, traumą oraz problemami w relacjach interpersonalnych.

Rodzaje zaburzeń seksualnych według klasyfikacji DSM-5

Zaburzenia pożądania seksualnego

Hipoaktywne zaburzenie pożądania seksualnego u mężczyzn: charakteryzuje się uporczywym lub nawracającym brakiem lub istotnym obniżeniem pragnienia seksualnego.
Zaburzenie seksualnego zainteresowania/pobudzenia u kobiet: obejmuje zarówno brak zainteresowania aktywnością seksualną, jak i trudności w osiągnięciu pobudzenia seksualnego.

Zaburzenia pobudzenia seksualnego

Zaburzenia erekcji: stałe trudności w osiągnięciu lub utrzymaniu erekcji wystarczającej do odbycia stosunku seksualnego.

Zaburzenia orgazmu

Opóźniony wytrysk: uporczywe lub nawracające opóźnienia lub brak orgazmu mimo odpowiedniej stymulacji.
Wczesny wytrysk (przedwczesny wytrysk): uporczywy lub nawracający wytrysk występujący podczas minimalnej stymulacji seksualnej, przed lub krótko po rozpoczęciu penetracji.
Kobiece zaburzenie orgazmu: uporczywe lub nawracające trudności w osiągnięciu orgazmu, mimo odpowiedniej stymulacji seksualnej.

Zaburzenia bólu związanego z aktywnością seksualną

Dyspareunia: ból podczas stosunku seksualnego.
Wulwodynia: chroniczny ból sromu bez jednoznacznej przyczyny fizycznej.
Zaburzenie bólu genito-pelwicznego/penetracyjnego: obejmuje zarówno ból, jak i inne trudności związane z penetracją, takie jak lęk przed bólem czy skurcze mięśni pochwy (waginismus).

Zaburzenia związane z parafiliami (parafilie)

Fetyszyzm: intensywne seksualne pobudzenie związane z przedmiotami nieożywionymi lub specyficznymi częściami ciała.
Transwestytyzm: intensywne seksualne pobudzenie związane z noszeniem ubrań przeciwnej płci.
Ekshibicjonizm: intensywne pragnienie lub działanie związane z obnażaniem swoich genitaliów przed niespodziewającą się tego osobą.
Frotteuryzm: intensywne pragnienie lub działanie związane z dotykaniem lub ocieraniem się o nieświadomą osobę.
Pedofilia: intensywne seksualne pragnienia lub zachowania skierowane wobec dzieci.
Masochizm seksualny: intensywne seksualne pobudzenie związane z poniżeniem, biciem, wiązaniem lub cierpieniem.
Sadyzm seksualny: intensywne seksualne pobudzenie związane z zadawaniem bólu, cierpienia lub upokorzenia innej osobie.
Voyeryzm: intensywne pragnienie lub działanie związane z obserwowaniem niczego nieświadomych osób w sytuacjach intymnych.

Inne specyficzne zaburzenia seksualne

Zaburzenia, które nie pasują dokładnie do żadnej z powyższych kategorii, ale powodują znaczny dyskomfort lub upośledzenie funkcjonowania.

Przyczyny

Przyczyny psychogennych zaburzeń seksualnych są złożone i mogą obejmować czynniki emocjonalne, psychologiczne i społeczne. Mogą to być:

Lęki i obawy związane z intymnością.
Niskie poczucie własnej wartości.
Przeżyte traumy, takie jak przemoc seksualna.
Problemy w relacjach, takie jak brak komunikacji lub zaufania.
Depresja i inne zaburzenia psychiczne.

Leczenie

może pomóc w identyfikacji i przepracowaniu emocjonalnych oraz psychologicznych przyczyn problemów seksualnych. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jedną z najczęściej stosowanych metod, która pomaga pacjentom w zmianie negatywnych wzorców myślenia i zachowań. Terapia par może również być skuteczna w poprawie komunikacji i rozwiązywaniu konfliktów w relacjach.

Polecani Specjaliści

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o leczeniu zaburzeń seksualnych i rozpocząć terapię, skontaktuj się z nami. Nasi specjaliści są gotowi, aby Ci pomóc.

Agnieszka Ślęzak

O mnie

Bibliografia

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
Basson, R. (2001). Human sex-response cycles. Journal of Sex & Marital Therapy, 27(1), 33-43.
Kaplan, H. S. (1979). Disorders of sexual desire and other new concepts and techniques in sex therapy. New York, NY: Brunner/Mazel.
Masters, W. H., & Johnson, V. E. (1966). Human sexual response. Boston, MA: Little, Brown and Company.
Rosen, R. C., & Leiblum, S. R. (1995). Case studies in sex therapy. New York, NY: Guilford Press.