Menu
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) to nurt terapeutyczny, który skupia się na współpracy pomiędzy terapeutą a klientem w celu identyfikacji i modyfikacji myśli oraz zachowań, które wpływają na samopoczucie i funkcjonowanie. Chociaż CBT jest szeroko stosowaną metodą terapeutyczną, warto zaznaczyć, że ewoluowała przez czas, dzieląc się na trzy fale, z których każda przynosiła nowe spojrzenie na proces leczenia.
Psychoterapia CBT bazuje na dwóch głównych komponentach: poznawczym i behawioralnym. Pierwszy skupia się na identyfikacji i zmianie szkodliwych myśli oraz przekonań, które wpływają na emocje i zachowania. Drugi koncentruje się na rozpoznawaniu i modyfikowaniu konkretnych zachowań, które mogą przyczyniać się do problemów psychicznych. W terapii CBT klient jest zachęcany do aktywnego uczestnictwa w procesie terapeutycznym. Pacjent i terapeuta wspólnie opracowują cele terapeutyczne i pracują nad strategiami zmiany myśli i zachowań.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) opiera się na solidnych podstawach naukowych i jest jednym z najbardziej empirycznie wspieranych modeli terapeutycznych.
Rozwój terapii behawiorystycznej przypada na lata pięćdziesiąte XX wieku. U podstaw behawioryzmu leży traktowanie wszystkich procesów związanych z ludzką aktywnością, takich jak myślenie, zachowanie, emocje, jako zachowanie, które ma swój obserwowalny przejaw.
Przedstawiciele behawioryzmu uważali, że niepotrzebne jest odwoływanie się do mechanizmów fizjologicznych lub hipotetycznych konstruktów, aby wyjaśnić zachowanie.
Behawioryzm rozwijał się głównie w Związku radzieckim oraz w USA. Jednymi z ważniejszych prac były eksperymenty przeprowadzane przez Iwana Pawłowa nad warunkowaniem klasycznym. Więcej o eksperymencie tutaj. W USA natomiast prężnie działał Burrhus F.Skinner, który zakładał, że u podłoża ludzkich zachowań leżą instynkty. Uważał też, że człowiek ma niewiele cech wrodzonych, a za nieliczne z nich przyjmowali zdolność uczenia się przez wzmacnianie zachowania, sam mechanizm uczenia się pozostaje niezmienny. Więcej o eksperymencie Skinnera tutaj . Radykalny behawioryzm znalazł jednak swoich oponentów, którzy zauważyli, że nie każde zachowanie można wyjaśnić za pomocą prostego uczenia się.
W podejściu behawioralnym szczególne zasługi znajdujemy we wprowadzeniu technik terapeutycznych, skutecznych w leczeniu zaburzeń lękowych.
Powstanie drugiej fali poznawczej w psychoterapii było reakcją na kryzys dwóch dominujących koncepcji człowieka: behawiorystycznej oraz psychodynamicznej. Psychologowie poznawczy argumentowali, że emocje i zachowanie są przejawami procesów poznawczych, takich jak percepcja i myślenie. To dynamiczne podejście zmieniło krajobraz psychoterapii, skupiając się na poznawczych aspektach procesów psychicznych i mechanizmach behawioralnych. Druga fala terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), inspirowana pracami Aarona T. Becka i Alberta Ellisa, wprowadziła pojęcia takie jak schemat poznawczy, myśli automatyczne oraz zniekształcenia poznawcze. Badania tych pionierów nad związkiem między myśleniem a emocjami stały się fundamentem tej nowej terapii. Beck skoncentrował się na rozwijaniu stałych wzorców myślowych, które wpływają na percepcję siebie, innych i świata, natomiast Ellis zwrócił uwagę na myśli automatyczne i ich wpływ na emocje i zachowania, co wyjaśnia jego model ABC.
Druga fala CBT była rewolucyjna w dziedzinie psychoterapii, wprowadzając narzędzia i techniki, które stały się podstawą dla dalszego rozwoju tej dziedziny. Zniekształcenia poznawcze, opisujące, jak umysł może fałszować rzeczywistość i prowadzić do niezdrowych reakcji emocjonalnych, stały się kluczowym elementem tej terapii. Wpływ drugiej fali CBT na rozwój współczesnej psychoterapii jest trwały, a jej skuteczność, nowoczesność i globalne zastosowanie czynią ją jednym z najważniejszych osiągnięć psychoterapeutycznych XX wieku.
Trzecia fala terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) to dalszy rozwój i rozszerzenie klasycznych technik CBT, koncentrujący się na uważności, akceptacji i relacjach międzyludzkich. W przeciwieństwie do drugiej fali, która skupiała się głównie na zmienianiu treści myśli, trzecia fala kładzie większy nacisk na kontekst i procesy psychiczne. Celem jest nie tylko modyfikacja myśli i zachowań, ale także zmiana relacji jednostki z jej własnymi myślami i emocjami.
Trzecia fala wprowadziła różnorodne podejścia i techniki, które są stosowane w zależności od potrzeb pacjenta. Oto najważniejsze z nich:
Każda z tych metod przyczynia się do poszerzenia zakresu i skuteczności terapii poznawczo-behawioralnej, dostarczając terapeutom narzędzi do pracy z szerokim spektrum problemów psychologicznych. Trzecia fala CBT kładzie większy nacisk na uważność, akceptację i empatię, co czyni ją bardziej elastyczną i dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjentów.
INSTYTUT PSYCHOTERAPII I ROZWOJU HIMIND SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w Wrocławiu, pod adresem: ul. Ignacego Daszyńskiego 18/2, 50-310 Wrocław, Polska, wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0001076546, posiadająca numer NIP: 8982301775, numer REGON: 527244079, o kapitale zakładowym 5 000,00 zł
